De toekomst van de harde schijf: op brugpensioen

Op 14 september blaast de commerciële harde schijf 60 kaarsjes uit. Op die dag in 1956 introduceerde IBM de eerste HDD voor commercieel gebruik. Een hallucinante 14 schijven boden ruimte aan minder dan vier megabyte aan dataopslag. De foto van het stuk hardware dat per vorklift het vliegtuig in gehesen wordt, zal veel lezers bekend voorkomen.

Vandaag zijn we meer dan een halve eeuw verder en kan je vier terabyte aan harde schijf-opslag kwijt in je broekzak. Toch ziet het er niet goed uit voor de HDD. Er zijn kapers op de kust in de vorm van jong talent.

De opkomst van de SSD

Bijna de helft van de laptops die vandaag in de rekken liggen zijn voorzien van een SSD als systeemschijf. De dingen zijn iets duurder en bieden als gevolg minder opslag voor hetzelfde prijskaartje maar dat nadeel weegt niet op tegen de voordelen. Een SSD heeft geen bewegende onderdelen, is veel sneller en verbruikt minder energie. Wie vandaag nog voor een HDD als systeemschijf in zijn computer kiest, moet wel een erg goede reden hebben.

“De populariteit van de SSD’s heeft een grote impact op onze verkoop”, bevestigt Ward Bauwens van Seagate. Seagate is samen met Western Digital en Toshiba één van de enige drie fabrikanten van harde schijven. Alle HDD’s, ongeacht hun formaat, het toestel waar ze inzitten of zelfs het merk op hun behuizing, komen uit fabrieken van één van de drie mastodonten. Dat een wereldwijde overstap van HDD naar SSD voelbaar is, hoeft dus niet te verwonderen.

De fabrikanten maken zich geen illusies: de hoogdagen van de HDD komen nooit meer terug. Dat is geen reden om bij de pakken te blijven zitten, al hebben de HDD-boeren erg verschillende strategieën.

Yokkaichi

Toshiba heeft veruit het kleinste aandeel in de HDD-markt met een hap van om en bij de tien procent maar de japanners hebben een troef in handen: Yokkaichi. “In Yokkaichi in Japan ligt een complex van voorlopig vijf maar binnenkort zes fabrieken”, illustreert Paul Lin, product manager bij Toshiba. “Samen zijn ze goed voor een derde van ’s werelds flash-productie.” Flash-geheugen zit niet alleen in je usb-sticks maar ook in de befaamde SSD’s. Toshiba heeft als enige de totale productie van zowel zijn SSD’s als zijn HDD’s in handen, waardoor de overstap van de ene naar de andere technologie binnenshuis een winstverschuiving van de ene naar de andere afdeling betekent.

NAS biedt redding

Dat wil niet zeggen dat Toshiba de HDD opgeeft. Vandaag staat de fabrikant bij ons vooral sterk in de verkoop van externe harde schijven. Interne exemplaren zijn gecertificeerd door Synology en QNap voor gebruik in de NAS, maar echte NAS-schijven zoals de WD-Reds en de Seagate NASsen heeft Toshiba nog niet. Gaat alles goed, dan komt daar nog dit jaar verandering in. NASsen worden populairder bij het grote publiek en hebben weinig voordeel bij de duurdere SSD’s. Als Toshiba een graantje van die markt kan meepikken, compenseert dat voor een stuk de terugvallende HDD-verkoop in andere sectoren. Eun-Kyung Hong van Toshiba’s HDD-divisie maakt de plannen concreet: “We beginnen met één reeks van NAS-HDD’s met verschillende capaciteiten, waarvan vier terabyte al zeker een optie zal zijn”.

De cloud en HDD’s

Seagate is aanwezig op alle HDD-markten en kan dus niet meer op een traditionele manier uitbreiden. Flash maakt de fabrikant niet zelf, al heeft het Amerikaanse bedrijf dankzij een samenwerking met Micron ook een voet in de SSD-markt. Om de terugkruipende verkoop van de interne HDD te compenseren zet Seagate in op de cloud. “Ook de verkoop van onze externe harde schijven loopt terug”, aldus Bauwens. “Daarom proberen we meer en meer cloudopslag bij onze producten te bieden.” Dat het om opslag bij Microsofts OneDrive gaat, is niet toevallig. “Exacte cijfers ken ik niet, maar je kan er van op aan dat er wel enkele Seagateschijven in Microsofts opslagservers zitten”, lacht hij.

Bauwens ziet nog vijf andere domeinen waarop de HDD (en zijn neefje, de SSHD) toekomst hebben: “We zien steeds meer camera’s met steeds hogere resoluties. De beelden van die beveiligingscamera’s worden vaak lokaal bijgehouden,  niet in het minst op privacyredenen.” Voor creatievelingen geld hetzelfde: hun bestanden worden steeds zwaarder waardoor zij snelle back-up-oplossingen met een hoge capaciteit nodig hebben. “Ook voor gaming blijft de harde schijf nog wel even relevant”, voorspelt Bauwens. “Games hebben al snel 50 GB aan opslagruimte nodig”. Tot slot blijven externe opslag en back-ups voor zowel mobiel als de pc volgens Seagate wel belangrijk, al lijkt de kwaliteit van de producten de groei daar te voorkomen. Wie eerder investeerde in 2 TB aan back-up opslag hoeft dat een jaar later niet nog eens te doen, waardoor dat deel van de markt stilaan ook langzaam terug kruipt.

Vooral de vraag naar cloudopslag blijft stijgen, de vraag naar harde schijven om de cloud van opslag te voorzien stijgt netjes mee. Bauwens: “Als mensen hun bestanden verhuizen naar de cloud van hun interne schijf, is dat voor ons ook geen ramp.”

Oud maar ervaren

Seagate ziet de vraag naar opslag exponentieel groeien. Voor grote volumes blijft de HDD het opslagmedium naar keuze. In dat opzicht lijkt de harde schijf niet meteen de opvolger van de diskette. Dat opslagmedium is vandaag compleet irrelevant. De HDD lijkt zich eerder heruit te vinden als een professioneel opslagmedium of als ruggengraat van de cloud. De klassieke externe schijf zal eveneens nog even bestaan, aangezien die net als de cloud voor back-ups en massa-opslag dient waarbij capaciteit en prijs primeren boven snelheid. Niet iedereen wil immers alle gegevens toevertrouwen aan de cloud.

De fabrieken van de drie grote HDD-fabrikanten zullen dus nog wel even werk hebben. Voor de voorzienbare toekomst of toch op z’n minst totdat de commerciële harde schijf de rechtmatige pensioenleeftijd bereikt, blijven de dingen relevant. Jong en snel zijn ze niet meer, maar de vraag naar betrouwbaar en ervaren blijft groeien. Het verdwijnen van de HDD uit de computer betekent met andere woorden geenszins het einde van de technologie zelf.

Update 13/09: Dit stuk werd aangepast met enkele bijkomende inzichten over de relevantie van HDD’s in de toekomst volgens Ward Bauwens van Seagate, ter aanvulling van ons gesprek met Bauwens in de marge van IFA.