Workshop: Bescherm je digitale leven

Of je nu een tablet, laptop, desktop-pc of smartphone gebruikt, je moet altijd voorzichtig omspringen met je gegevens. Je weet immers nooit wie of wat er allemaal op de loer ligt om aan de haal te gaan met jouw data. Geregeld duiken er datalekken op bij websites waardoor hackers toegang kunnen krijgen tot allerlei gegevens. Hieronder vind je enkele tips om zo goed mogelijk beveiligd te zijn in de digitale wereld.

Stap 1 / ga op onderzoek

“Mijn gegevens zijn vast wel niet betrokken bij een datalek”, is iets dat je mij ook geregeld hoorde zeggen. Ik surfte nooit naar “gevaarlijke” websites om illegaal films te downloaden, dus ging ik ervan uit dat mijn gegevens wel veilig waren. Die gedachtegang is echter zo fout als maar kan zijn en brengt je alleen verder in gevaar. Het duurt ook niet lang om te controleren of je e-mailadres, wachtwoord en andere gegevens ooit gelekt zijn. Er bestaat namelijk een website genaamd https://haveibeenpwned.com/ waar je dit snel kan controleren. Geef in de witte balk op de startpagina eenvoudigweg je e-mailadres(sen) in en klik op pwned. In het beste geval verschijnt er nu een groene melding en is je e-mailadres niet betrokken geweest bij een datalek. Een minder goede uitkomst is het rode kader waarin staat dat je mailadres betrokken is geweest bij een datalek (of zelfs meerdere).

Stap 2 / Pwned! Wat nu?

Als nu blijkt dat je e-mailadres betrokken is geweest, is er heel wat werk aan de winkel. Ook als je e-mailadres veilig blijkt te zijn, lees je best nog even verder. Datalekken worden namelijk voortdurend ontdekt, dus je kan niet voorzichtig genoeg zijn. Als je mailadres getroffen is, zie je dus een rood kader met daarin een heleboel informatie. De site toont eerst om hoeveel datalekken het gaat en raadt je ook een wachtwoordmanager aan, waarover later meer. Als je even verder scrolt, zie je de datalekken waarbij je e-mailadres betrokken was en welke gegevens allemaal gehackt zijn. In feite maakt het niet uit welke gegevens er precies gelekt zijn, het feit dat er iets gelekt is, wil al zeggen dat je best zo snel mogelijk je wachtwoorden aanpast. Er is tot slot nog een Duitse website waar je dit alles in een overzichtelijk schema te zien krijgt, namelijk https://sec.hpi.de/ilc/search.

Stap 3 / wachtwoordmanagers

Vandaag de dag zijn wachtwoordmanagers een onmisbaar iets geworden. We weten diep vanbinnen wel dat eenzelfde wachtwoord gebruiken de minst veilige optie is, maar toch zijn er nog verrassend veel mensen die vasthouden aan één wachtwoord. Met een wachtwoordmanager zijn die zorgen voorbij, aangezien deze tool automatisch complexe wachtwoorden genereert en die in een versleutelde kluis steekt, die op haar beurt beveiligd is met één master wachtwoord. Die tool onthoudt ook welk wachtwoord bij welk account hoort en vult dit vervolgens automatisch aan als je wil inloggen. Jijzelf moet dus nog steeds één wachtwoord onthouden, maar je digitale veiligheid gaat er wel enorm op vooruit. Hoe je zo’n wachtwoordmanager gebruikt, kan je eveneens lezen in deze Clickx XTRA.

Stap 4 / Grote schoonmaak

Hoe langer je van het internet gebruik maakt, hoe meer kans je hebt om zicht te verliezen op al je verschillende accounts. Ik grijp even terug naar mijn eigen resultaat op haveibeenpwned, waaruit duidelijk werd dat mijn mailadres, dat intussen een goede tien jaar meegaat, betrokken was bij zes verschillende datalekken. Vier van die zes resultaten waren websites die al jaren niet meer heb bezocht. Ik wist zelfs niet meer dat ik die accounts had. Als ik die ongebruikte accounts dus had verwijderd, waren mijn gegevens op die websites sowieso nooit getroffen. Het probleem hier is dat er geen manier bestaat om te zien waar je overal accounts hebt aangemaakt met je e-mailadres. In dit geval is het handig om bijvoorbeeld een Excel-document te maken met daarin alle websites waar je een account hebt. Hoe minder accounts je hebt, hoe minder zorgen je je moet maken dat ze ten prooi vallen aan hackers.

Stap 5 / Virusscanners

Niet alleen je online accounts kunnen getroffen worden door hackers, maar ook je eigen systeem. In dit geval is een goed antivirusprogramma cruciaal. Op computers en laptops met Windows Vista, 7, 8 en 10 is het antivirusprogramma Windows Defender vooraf geïnstalleerd. Voor oudere versies van Windows is het mogelijk om dit programma gratis te downloaden op https://support.microsoft.com/nl-be/help/14210/security-essentials-download. Er zijn ook andere (betalende) programma’s op de markt, maar daarvoor neem je best een kijkje bij onze koopgids over antivirusprogramma’s in deze Clickx. Belangrijk hier is om na te gaan hoe goed ze je systeem checken en hoe vaak. Zo gebeurt het vaak dat een automatische scan niet heel je systeem onder handen neemt. Als je dus blindelings vertrouwt op deze automatische scans, bestaat de kans dat er toch ergens een virus in je systeem is geslopen. Daarom is het verstandig om ook geregeld een volledige scan van je systeem uit te laten voeren. Die scan duurt aanzienlijk langer, maar loont wel de moeite. Sommige virusscanners hebben ook een extensie die toegevoegd kan worden aan je internetbrowser, zodat je daar een waarschuwing krijgt bij websites die (mogelijk) onveilig zijn. Op die manier ben je overal beschermd. Let er in dit laatste geval ook op dat de browser van je smartphone/tablet ook beschermd is, aangezien die toestellen evenzeer het slachtoffer kunnen worden van een virusaanval.