Tesla Model S: 10.000 km later het definitieve verdict

Elon Musk is de nieuwe messias van technologieland en het absolute troetelkind van journalisten en fanboys over de hele wereld. Hoe kan het ook anders voor iemand die succesvol is in de raket- en autoindustrie, niet toevallig twee van de moeilijkste sectoren om als nieuwkomer binnen te treden.

De Tesla Model S is ondertussen al meer dan twee jaar verkrijgbaar in België en de testresultaten zijn over de hele lijn indrukwekkend. Iedereen die enkele dagen met de Model S mag rijden, zal lyrisch zijn. Daarom hebben we veel meer tijd gestoken in een test, en in plaats van enkele dagen, hebben we er enkele maanden van gemaakt. 10.000 km later is het definitieve testverdict binnen.

Echt bereik

Het voordeel van veel kilometers met de Tesla Model S onder de gordel te hebben, is dat die roze bril niet meer van toepassing is. Eerder publiceerden we al een gedetailleerde roadtrip naar Zuid-Frankrijk en terug, waarin we duidelijk maakten dat een elektrische auto toch wel een aanpassing vraagt van de bestuurder. Je moet je ritten iets meer plannen en investeren in een snelle thuislader is ineens wel heel interessant.

Een Tesla Model S is geen auto voor de grote massa. De prijs start vanaf 77.800 euro op dit ogenblik voor de 70, de versie met de kleinste batterij. De 85 heeft een grotere batterij aan boord en start vanaf 88.800 euro. De eerste versie haalt 420 km, terwijl de 85 tot 502 km haalt. In theorie, want in de praktijk mag je daar sowieso 20 procent vanaf doen door de hopeloos onrealistische Europese testcriteria.

In het begin ben je enthousiast met je auto en ga je overal voor het plezier snel optrekken met een agressieve rijstijl, en dan mag je 30% van de beloofde reikwijdte wegnemen. Eens die fase voorbij is en je rijdt wat langer met de auto, dan begin je duidelijk te beseffen hoever je echt kan rijden. Ons testmodel, de Model S 85D, haalt in theorie 528 km dankzij de efficiëntere vierwielaandrijving. In de praktijk haalden we gemiddeld 420 km uit een laadbeurt, inclusief regelmatig op de autosnelweg cruisen aan 120 km/u. Tip: kijk altijd naar de EPA-testresultaten uit Amerika. Die zijn een stuk realistischer dan de Europese NEDC en komen heel dicht in de buurt van het dagelijks leven.

Monsterlijk

De Tesla Model S is een monster om mee te rijden. Dankzij de elektromotor kan je onmiddellijk genieten van de volle 660 Nm motorkoppel. Resultaat: de Model S 85D schiet als een raket uit de startblokken. in 4,4 seconden vlamt hij van 0 naar 100 km/u, élke keer. Je hoeft in tegenstelling tot andere sportbolides geen ervaren racepiloot te zijn om een toptijd te halen, gewoon het gaspedaal tegen de vloer houden en elke keer genieten. Zelfs na 10.000 km blijft het genieten, ook al ben je wel de vlinders in de buik vergeten die je eerst genoot.

Ons testmodel heeft 422 pk aan boord, verdeeld over twee elektromotoren van telkens 262 pk op de voor- en achteras. Beide worden verbonden door middel van elektrische kabels en spreken tot duizendmaal per seconde met elkaar voor de meest efficiënte energieverdeling om een hoger bereik te garanderen. Je merkt daar zelf niets van en de boordcomputer laat dat ook niet merken. Het enige wat je voelt, is dat de Model S elke keer als een raket aanvoelt. Dankzij de grote, zware batterij in de vloer (600 kg), ligt het zwaartepunt ontzettend laag en plakt de auto in haast elke wegsituatie aan de grond.

Betere zetels

De Tesla Model S is een Amerikaanse auto, en daar hangen een aantal vooroordelen aan vast zoals extravagant design, minder goede wegligging, lomp en vooral zware benzinemotoren. Tesla veegt hiermee de vloer aan en laat zien dat Amerikaanse wagens ook de Duitse gründlichkeit kunnen benaderen die BMW, Audi en Mercedes etaleren. Benaderen, want ze zijn er nog niet helemaal. Zeker wanneer je naar de details kijkt. Bijvoorbeeld de overgang van lege middenconsole naar de usb-aansluitingen is bijzonder lelijk gedaan voor een auto met dit prijskaartje.

Een Model S mag je nooit met zijn standaardzetels nemen. Die zitten behoorlijk los en geven je absoluut geen steun in het bochtenwerk. De ‘Next Generation’-stoelen zijn een verademing en een verplichte aanschaf bij elk nieuw model, ook al kost de optie 2.800 euro. Deze optie zorgt ervoor dat je veel comfortabeler in de auto zit en van lange roadtrips ook gaat genieten. Zetelverwarming is standaard inbegrepen vooraan, maar er is geen optie voor geventileerde zetels. Spijtig voor zakelijke gebruikers die veel onderweg zijn, want wie de functie kent, weet dat het in de zomer een onmisbare optie is.

Slimme luchtvering

Door de gigantische batterij in de vloer van de Tesla Model S is dit een heel brede auto. Dat merk je door de grote, lege middenconsole en de afstand tot je passagier. Die lege ruimte heeft geen enkel nut als man, maar als vrouw is het een lifesaver om telkens je tas in te leggen. De rubberen strips zorgen ervoor dat je spullen goed op hun plaats blijven liggen, niet onbelangrijk bij de hoge acceleratiesnelheid. Op de achterbank is bijzonder veel plaats, zeker voor de derde persoon in het midden. Die heeft geen last van de ‘hobbel in de vloer’ omdat er geen aandrijving loopt, in tegenstelling tot een verbrandingsmotor.

Door de batterij in de vloer en de kleine elektromotoren, heb je ruimte over voor- en achteraan. Onder de motorkap zit een kleine koffer, de frunk (front trunk) zoals Tesla die ruimte noemt. Neem je enkel achterwielaandrijving, dan hou je hier meer ruimte over. Achteraan in de koffer heb je nog meer ruimte, wat van deze wagen ook de ideale gezinswagen maakt en het toch sportief kan houden.

Een optie die we iedereen wel aanraden, ook al kost ze 2.800 euro, is de adaptieve luchtvering. Die is niet geïnstalleerd op onze auto, en dat merk je. Niet tijdens het rijden, de standaardvering is meer dan degelijk genoeg, maar bij verkeersdrempels, borduren en andere situaties. De Model S is een bijzonder lage auto, wat betekent dat je regelmatig de onderkant van de auto hoort schrapen tegen de ondergrond. De luchtvering kan je op dat ogenblik opkrikken om problemen te vermijden, en bovendien onthoudt de vering dankzij gps-locatie waar hij dat voortaan automatisch moet doen. Handig!

Twee knopjes

Wanneer je instapt, merk je dat alles draait om één iets: het monsterlijk grote 17 inchscherm. Die neemt centraal plaats in de auto, met een tweede kleiner scherm als dashboard, en daarrond is helemaal niets meer. Twee knopjes (vier pinkers en handschoenkastje openen) flankeren het scherm, en daarmee heb je het gehad. Er is zelfs geen rolletje bij de ventilatie-openingen, alles moet op het aanraakscherm gebeuren.

Zo’n groot aanraakscherm is een zegen qua gebruiksvriendelijkheid: alles wordt visueel mooi en duidelijk gepresenteerd, maar soms is het ook wat omslachtig. Wil je dat de ventilatie niet koud in je gezicht blaast? Dan heb je minimum drie aanrakingen nodig op het scherm om dat te wijzigen. Mocht er gewoon een rolletje beschikbaar zijn om dat rooster te sluiten, is het meteen aangepast. Ook je (mist)lichten inschakelen of je panoramisch dak openen, vraagt minimum twee tot vier aanrakingen op het scherm. Gelukkig heeft Tesla recent met een software update het vergrendelen en ontgrendelen van de auto op de voorpagina gezet om met een druk in en uit te schakelen, want dat was ook regelmatig vervelend.

Begrijp ons niet verkeerd, met het grote aanraakscherm staat Tesla mijlenver voor op de concurrentie, maar we zijn ervan overtuigd dat een handvol extra (subtiele) knopjes in sommige gevallen toch gemakkelijk zou zijn. De Full HD-resolutie zorgt voor een mooi, zuiver beeld, net als het dashboard, en de kijkhoek is prima vanuit elke zitplaats in de auto. Enig nadeel: dikwijls vettige vingers op het grote scherm. Regelmatig met een microvezeldoek wrijven, is de boodschap.

Gouden regel

Naast enkele basisfuncties die iets te ver in menu’s zitten verscholen, is het grote aanraakscherm een absolute voltreffer. Je hoeft niet de handleiding erbij te nemen om snel even een aantal aanpassingen uit te voeren, zoals rijlaanassistentie of waarschuwing bij te snel rijden. Alles heeft een logische plaats in de verschillende menu’s en de meeste onderdelen worden ook bijgestaan door grafische elementen om het duidelijk te maken voor bijna iedereen.

Hier schrijf ik wel degelijk bijna, want deze auto is niet voor iedereen bedoeld. Een testrit met een 60-jarige senior maakt snel duidelijk dat deze auto veel te complex is voor hem. Niet om te rijden, maar om te gebruiken. Instellingen verschijnen over het volledige scherm, navigatie en muziek kan je dan weer splitsen in twee vensters of over het hele scherm weergeven. Bovenaan in de statusbalk heeft bijna elk icoontje ook nog eens een onderliggend menu voor extra informatie. Een flinke drempel voor wie het van technologie moet hebben. Hier geldt de gouden regel: wie een smartphone heeft en ermee kan werken, zal een Model S volledig begrijpen. Wie dat niet kan, moet eraf blijven of hij gaat teleurgesteld en gefrustreerd geraken.

Koppelen

Je smartphone koppelen via bluetooth is bijzonder simpel en vraagt maar drie aanrakingen. Enig nadeel: je kan maar vijf toestelprofielen koppelen in de auto. In de meeste gevallen is dat genoeg, maar we moesten toch regelmatig een profiel wissen om een nieuw te installeren. Gelukkig is dat maar 30 seconden werk en je nieuwe smartphone is opnieuw gekoppeld.

Het bellen krijgt een aparte menuknop bovenaan, waar je handig doorheen je contactenlijst, recente oproepen en via een numeriek klavier kan bellen. Oproepen ontvangen kan via het grote aanraakscherm, of via een drukknop op het stuur. Een gesprek beëindigen, moet via het stuur, en dat is occasioneel vervelend. Om in te leggen, moet je eerst op een rolletje klikken dat ook als drukknop functioneert. Rol je toevallig een beetje, dan staat het selectiescherm niet meer op oproep beëindigen, maar een andere functie. Een vaste knop om een telefoon op te nemen of in te leggen, was welkom geweest op het stuur.

3G-module

Elke Tesla Model S wordt standaard geleverd met een 3G-module en ongelimiteerd dataverbruik over alle landsgrenzen. Dat belooft Tesla voor de eerste vier jaar, daarna zou je daarvoor een jaarlijks abonnement moeten betalen. Hoeveel dat wordt? Niemand weet dat, omdat de auto nog maar 3,5 jaar bestaat. De kans bestaat nog altijd dat Tesla de dienst automatisch kosteloos verlengt, maar veel duidelijkheid is hier nog niet rond.

Deze 3G-module is een win-win voor iedereen. Tesla kan je auto te allen tijde in de gate houden om fouten te detecteren en oplossingen te pushen, net als software updates om je auto te verbeteren en nieuwe functies te introduceren. Jijzelf kan de ingebouwde browser vrij gebruiken in binnen- en buitenland, net als een bijhorende app waarmee je op afstand een aantal functies van je auto kan bedienen.

Je kan zelfs à volonté internetradio luisteren dankzij de TuneIn Radio app die op elke Tesla Model S is geïnstalleerd. Zo kan je je favoriete radiostation over de landsgrenzen meenemen, of net een van de duizenden non-stop muziekstations ontdekken die bij jouw muzieksmaak past. Je kan zelfs podcasts downloaden om onderweg te luisteren, ook al moet je daarvoor wel met wifi verbonden zijn in plaats van 3G. Wij gebruikten tijdens onze testperiode nooit FM-radio en luisterden permanent naar internetradio voor storingsvrije muziek. Enig nadeel: in bepaalde gebieden waar geen 3G-connectiviteit beschikbaar is, valt de muziek altijd eventjes weg. Net hetzelfde gebeurt wanneer je over de landsgrenzen rijdt tijdens omschakeling van provider, iets wat automatisch gebeurd.

Navigatie

Een gigantisch scherm betekent ook gigantisch navigeren. Tesla maakt gebruik van Google Maps, inclusief dezelfde database. Een zoekopdracht in je webbrowser geeft hetzelfde resultaat hier. Handig wanneer je niet het adres kent van een zaak, maar wel de naam. Dankzij de 3G-module krijg je een satellietbeeld van de kaart, iets wat bijzonder prettig is op zo’n groot scherm. Je kan in- en uitzoomen zoveel je wilt, net als de kaart roteren of met een druk op de knop je volledige trip bekijken.

Op het grote scherm krijg je duidelijk de lijn te zien die je moet rijden, maar op je dashboard verschijnt ook navigatie aan de linkerkant. Gek genoeg zijn dit twee totaal verschillende navigatiemiddelen. In het dashboard zit namelijk navigatie van Navigon (eigendom van Garmin). Waarom? Tesla wil namelijk dat in gebieden zonder 3G-connectiviteit de navigatie nog steeds blijft werken. Lane-assist zit dus op het dashboard, net als alle andere navigatiemeldingen. Het grote aanraakscherm (Google Maps) geeft enkel de kaart weer en de lijn die je route aanduidt.

Dat hoeft in principe geen probleem te vormen, zolang beide systemen maar alle wegen evengoed kennen. Helaas wringt daar het schoentje, want Google Maps integreert bliksemsnel nieuwe wegen of aangepaste verkeerssituaties. Dat is niet het geval bij Navigon, waar nieuwe updates telkens in complete software updates moeten binnenrollen omdat alle kaarten lokaal zijn opgeslagen. Dat resulteert soms in verwarrende situaties waar het grote aanraakscherm weet dat er bijvoorbeeld een nieuwe weg is en die aanduidt, maar dat de navigatie die niet kent en dus een andere (minder efficiënte) weg berekent.

Dit probleem is eerder een klein detail in sommige situaties, maar over het algemeen is de navigatie van Navigon dikwijls niet goed genoeg. Meermaals werden we in straten gestuurd waar we niet in mochten en berekent hij heel slecht de bestemmingstijd. Lange routers over autosnelwegen rekent hij op de minuut juist, maar gewestwegen of andere routes gaan bijna altijd de mist in door veel te ruim te tellen.

Tot slot moet je adressen ingeven in het Google Maps-gedeelte, wat betekent dat je daar wel 3G voor nodig hebt. Ben je richting een boerengat genavigeerd en wil je daarna richting thuis? Rij dan maar eerst wat rond tot je bereik hebt, voordat je een adres kan ingeven. Verkeersinformatie komt dan weer binnen via Google Maps in plaats van Navigon, wat een degelijke indicatie geeft van de vertragingen. Enig nadeel is dat het alternatieve snellere routes opdringt en automatisch verandert, zonder ze eerst voor te stellen.

Geen apps

Het grote scherm heeft massa’s potentieel, maar helaas houdt Tesla zijn besturingssysteem helemaal gesloten. Dat betekent dat er geen apps voor beschikbaar zijn, behalve dan Google Maps, TuneIn Radio en Rdio. We zouden haast smeken bij Tesla om extra diensten zoals Spotify, Glympse, Google Music of andere partijen te integreren. De geïntegreerde 3G-module maakt het extra interessant, maar Tesla is als de dood voor externe partijen omdat hun apps een lek kunnen introduceren dat hun auto onveilig maakt. Dat maakt het wel extra pijnlijk wanneer je een apart onderdeel in je menustructuur aan apps spendeert, maar dat er amper in te vinden zijn (en allemaal van Tesla komen).

Toch moet het daar een oplossing voor vinden, desnoods gevirtualiseerd, om dit potentieel te realiseren. De Model S is op veel vlakken de concurrentie voor, maar hier laat het toch wel een flinke steek vallen. Hopelijk kan Elon Musk hier een oplossing voor vinden in de komende maanden, maar we krijgen de indruk dat voor hem daar de focus niet op ligt.

Homelink

Tot slot nog een heel leuke functie die haast iedereen over het hoofd ziet: Homelink. Hier kan je drie verschillende afstandsbedieningen programmeren, zodat je die niet meer nodig hebt om bijvoorbeeld je automatische poort vooraan het huis of garagepoort te openen. De enige vereiste is natuurlijk wel dat de afstandsbediening leerbaar is, iets wat niet altijd van toepassing is bij garagepoortfabrikanten.

Wanneer je de bediening instelt, onthoudt hij ook de gps-positie van de auto ten opzichte van de poort. Van zodra je in de buurt komt, verschijnt er een knop op het aanraakscherm waarmee je de poort kan openen en/of sluiten. Het lijkt een klein detail, maar wel eentje die je elke dag gaat gebruiken om die dekselse afstandsbedieningen te verbannen in je auto. Het nadeel is dat het bereik van de zender eerder beperkt is en aan de voorkant van de auto zit. Wil je achterwaarts naar je garagepoort rijden, dan reageert het signaal meestal pas in de laatste meters, zodat je niet vloeiend binnen kan rijden.

Supercharger

Heb je last van range anxiety met een Tesla Model S? In het dagelijkse leven niet, omdat 400 km ruim genoeg is voor woon-werkverkeer of andere uitstappen. Onder voorbehoud dat je thuis een snellader (van Tesla) laat installeren. Die laadt je auto vol in een nacht, maar daarvoor heb je wel een 380V-aansluiting nodig in je garage. Heb je enkel een 220V-stopcontact tot je beschikking? Dan wordt het krapper, omdat die maar aan 15 km/uur laadt. Resultaat: een nachtje opladen is niet genoeg wanneer je effectief dagelijks 350 km of meer rijdt.

Gelukkig heeft Tesla een aantal Superchargers in België en Nederland (en de rest van Europa) geplant, maar die liggen niet voor iedereen perfect. In België bijvoorbeeld zijn er maar drie (Aartselaar, Nijvel en Gent), met grote gaten rond Hasselt en de Ardennen. In Nederland staan er vijf (Oosterhout/Tilburg, Amsterdam, Arnhem en Zwolle). Dat is maar een beperkte dekking, zeker wanneer je weet dat de gemiddelde laadplaats zes tot acht laadpunten heeft. Het aantal verkochte Tesla’s stijgt, wat betekent dat er op sommige plaatsen (Amsterdam of Aartselaar) regelmatig moet worden gewacht tot er een lader vrij is. Dat leidt tot frustraties, omdat je die tijd incalculeert op je rit.

Trager laden

Aan een Supercharger laad je de batterij 80 procent op in 40 minuten. Volledig tot 100 procent duurt dubbel zo lang en adviseert Tesla niet echt om te doen. Enkel in uitzonderlijke gevallen bij roadtrips kan het wel. 40 minuten is nog te doen, maar je moet wel rekening houden dat er per twee laadpalen maar een stroomgroep is. Daarom staat er onderaan de laadpaal ook telkens 1a of 1b, 2a of 2b, enz. Hang jij aan 1a te laden en je buurman aan 1b, dan daalt het laadvermogen met de helft. Resultaat: je auto is niet op 40 minuten tot 80 procent, maar op iets meer dan een uur.

Waarom geen verdubbeling van de laadtijd? Omdat Tesla de Superchargers afstelt op batterijpercentage. Heb je maar 10% over? Dan kan je aan de volle 330A/380V laden. Schiet er nog 25% over? Dan is dat maar 280A/380V. Het stroomverbruik daalt wanneer het batterijpercentage stijgt, zodat bijvoorbeeld twee auto’s met 55% batterij toch aan volle kracht kunnen laden aan 160A/380V.

Extra fijn voor roadtrips: Tesla houdt automatisch rekening met alle Superchargers over de hele wereld en geeft die weer bij elke verplaatsing waar je ze nodig zou hebben. Je krijgt zelfs een duidelijke weergave hoelang je zal moeten laden tot het volgende laadpunt, wat bijzonder goed is voor je gemoedsrust.

Smartphone app

Tot slot is er nog de app voor je Android of iPhone. Er is ook een Windows Phone-versie beschikbaar, die trouwens perfect werkt, maar die wordt niet officieel door Tesla gemaakt. In de app kan je het batterijpercentage zien, de auto ver- en ontgrendelen, de lichten laten flikkeren, de claxon laten weerklinken, laadlimiet instellen, laadklep openen, verwarming inschakelen en regelen, zien op een kaart waar je auto staat en je kan zelfs zien hoe hard er met de auto wordt gereden en waar, mocht je bijvoorbeeld je wederhelft in het oog willen houden.

In principe kan je alles met de app doen wat je ook maar zou willen in combinatie met een slimme auto. Je kan de app zelfs gebruiken om de auto te starten, mocht je door omstandigheden je sleutel niet bij je hebben. De iPhone- en Windows Phone-versies werken perfect. De Android-versie niet altijd. Telkens wanneer je de app opent nadat die een tijdje inactief op de achtergrond draait, werkt hij niet. Je moet hem telkens geforceerd sluiten en opnieuw openen om te gebruiken.

Doordat de auto telkens in contact blijft met de app, Tesla en het internet, heeft dat ook impact op het verbruik. Wanneer de auto bijvoorbeeld enkele dagen in de garage blijft staan, moet je rekenen dat je elke dag één procent van je batterij verliest. Houd daarmee rekening wanneer je bijvoorbeeld de auto twee weken op de parking van de luchthaven achterlaat. Er is een mogelijkheid om de auto volledig uit te schakelen, maar Tesla raadt dit niet echt aan om te doen en de functie zit tamelijk diep verborgen.

Conclusie

[related_article id=”173296″]Hoe kan je een auto als de Tesla Model S samenvatten in enkele zinnen? Heel moeilijk, omdat de auto in tegenstelling tot de concurrentie bijzonder veel aanbiedt. Bovendien ontvangt de auto regelmatig software updates (over the air) die problemen oplossen. Zo werd de langverwachte Autopilot-update vorige week nog uitgerold. Lees daarover volgende week een uitgebreide samenvatting.

De Tesla Model S stelt niet teleur, maar is ook zeker niet perfect. Het is bijvoorbeeld heel spijtig dat er geen trekhaak aan de auto mag worden geïnstalleerd (althans niet om te trekken, wel om een fietsendrager te monteren). De navigatie kan beter en op vlak van afwerking scoren er andere wagens in dit prijssegment beter. Aan de andere kant is dit met voorsprong de meest vooruitstrevende wagen in jaren en bezorgt het andere autofabrikanten kopzorgen.

Voor wie is deze auto dan? Voor de technologieliefhebber. Voor het jonge publiek dat overal aanraakschermen rondom zich gebruikt. Voor groene dames en heren die elektrische wagens omarmen. Voor sportieve rijders die geven om prestaties. Voor al die mensen bestaat er geen betere auto dan deze, en hij zal de komende jaren enkel slimmer en beter worden. Directieleden die zich laten vervoeren, ouderen die niets van technologie willen weten en mensen die geen zin hebben om hun ritten op voorhand te plannen en tijdsverlies haten, voor hen is de Tesla Model S niet de moeite waard. Het is bovendien een dure auto die enkel voor de lucky few is bedoeld. Wanneer we door onze ZDNet-bril kijken, is er geen enkele auto spannender dan de Tesla Model S en heeft Elon Musk de concurrentie wakker geschud. Pas binnen 10 jaar zullen we beseffen hoe belangrijk deze wagen voor de auto-industrie is. Wie nu al de toekomst wil ervaren, weet welke auto hij moet kopen.

Blijf je graag op de hoogte van de recentste ontwikkelingen rond connected cars, van elektrische auto’s tot zelfrijdende wagens? Schrijf je dan nu in voor onze tweewekelijkse nieuwsbrief en ontvang binnenkort het laatste nieuws rechtstreeks in je mailbox!