Intel Core i9-7900X review: vliegensvlug
Begin 2017 brak AMD weer door in het high-end-computingsegment met zijn Ryzen-processors. Deze chips zijn veel efficiënter en krachtiger dan voorgaande generaties van het bedrijf. Bovendien leveren ze tot 16 threads tegen prijzen die half zo hoog zijn als bij de concurrerende chips van Intel. De nieuwste Threadripper-reeks van AMD doet hier nog een schepje bovenop en bestaat uit 16-core-CPU’s met maar liefst 32 threads.
Als antwoord op de chips van AMD komt Intel met Core i9-chips op de proppen. Deze CPU’s hebben tussen de 10 en 18 cores, met als krachtigste model de Core i9-7980XE. Wij namen de 10-core Core i9-7900X voor deze review onder handen.
Nieuwe socket
De Intel Core i9-7900X maakt een architecturale sprong van Broadwell naar Skylake en kan je plaatsen op een nieuw moederbord met een LGA 2066-socket. De chip heeft een basiskloksnelheid van 3,3 GHz, wat je tot 4,3 GHz kan verhogen. Ter vergelijking: de Core i7-6950X-processor van vorig jaar haalt kloksnelheden van 3 en 3,5 GHz respectievelijk. Aan deze chip was je zo’n 1.600 euro kwijt. De nieuwe CPU van Intel komt met een schappelijker prijskaartje van 1.000 euro. AMD’s krachtigste processor, de Ryzen 7 1800X, kost maar de helft van de Core i9, maar heeft slechts acht cores.
De processor van Intel heeft 44 PCIe-lanes aan boord, wat vier keer meer is dan je kan terugvinden bij dee vorige generatie X-chips. Je kan de Core i9 hierdoor van Intels Optane-cachegeheugen voorzien, of in een later stadium een volledige Optane-drive. Bovendien introduceert de nieuwe X-lijn van Intel VROC. Virtual RAID on CPU laat je rechtstreeks via de CPU meerdere PCI Express- of NVMe-opslagdrives samen gebruiken in een RAID naar jouw keuze. Theoretisch gezien ondersteunt de functie tot 20 drives voor een totale throughput van 128 GB per seconde. Jammer genoeg zijn er verschillende nadelen verbonden aan Intels VROC-ondersteuning. Zo moet je een hardwaredongle in je mainboard plaatsen om de drives in een andere configuratie dan RAID 0 te gebruiken. Deze dongles kosten 100 of 200 dollar, naar gelang het type RAID dat je wilt gebruiken. Bovendien heb je een Skylake X-chip nodig, zoals de Core i9-7900X die we testen. De Kaby Lake X-chips van Intel hebben niet voldoende PCI Express-bandbreedte om VROC mogelijk te maken. Ten slotte moet je een array van Intel SSD’s gebruiken om je VROC RAID-drive bootable te maken. Aangezien Samsungs consumentendrives het snelst zijn, is dat het grootste minpunt. Wanneer je gebruik maakt van VROC om de snelst mogelijke opslagsnelheden te halen, wil je eveneens gebruik maken van de snelste SSD’s op de markt. Hopelijk brengt Intel hier in de toekomst verandering in.
Turbo Boost Max
Een handige functie die je krijgt bij Intels recentste X-chips is Turbo Boost Max. Intel introduceerde deze technologie bij zijn vorige generatie Broadwell-E-chips en breidt de functie nu verder uit. Voorheen kon Turbo Boost Max achterhalen welke van zijn cores het snelste werken en deze verkiezen voor bepaalde taken; nu kiest de technologie twee cores uit. In theorie krijg je hierdoor een snellere computer, maar in de praktijk zal je weinig verschil merken. De technologie zorgt immers op zijn best voor een minimale verbetering in prestaties.
Tezamen met zijn nieuwe processorreeks lanceert Intel de X299-chipset. Deze chipset heeft tot 24 PCIe-lanes, welke je bovenop de 44 lanes van de CPU krijgt. Deze worden immers verbonden met het X299-moederbordsocket. Dat is een stuk meer dan de acht lanes die je bij de X99-chipset kreeg, waardoor X299-borden in staat zijn om meer SATA- en USB 3-poorten en M.2-opslag te ondersteunen.
Prestaties
Om de Core i9-7900X aan de tand te voelen, plaatsen we de chip in een Asus Prime X299-Deluxe-moederbord, samen met 32 GB Corsair-geheugen, een Nvidia GeForce GTX 1080 Founders Edition-videokaart en een Kingston HyperX Savage-bootdrive. Als eerste laten we de Cinebench R15-test van Maxon op de processor lost. Deze test maakt gebruik van alle cores en threads van een processor om zijn maximale kracht te meten. Het resultaat van de benchmark geeft aan hoe goed je pc met zware workloads kan omgaan.
Het single-coreresultaat van de Core i9 is lichtjes beter dan deze van de Intel Core i7-7700K. Op de multi-coretest haalt de chip zelfs 20 procent meer punten dan de Intel Core i7-6900K van vorig jaar. De AMD Ryzen 7 1800x doet het op dat vlak 33 procent slechter dan de chip van Intel.
Verder voeren we een iTunes 10.6-conversietest uit op de Intel Core i9. Bij deze taak wordt slechts één CPU-core belast, zoals de meeste oudere software doet. De nieuwe chip van Intel haalt wederom een soortgelijke score als de Core i7-7700K. Dat is een grote vooruitgang ten opzichte van vroeger. Intel zijn Extreme-chips staan er immers om bekend om slecht te presteren wanneer je ze een lichte taak laat doen. Voor het eerst doet een X-processor het even goed als een mainstream chip.
Hierna laten we de processor een 4K-.MOV-filmpje van 12 minuten converteren naar een 1080p-MPEG-4-video. De Intel Core i9-7900X voert deze taak op 5 minuten en 25 seconden uit; de Ryzen-processor doet hier meer dan een minuut extra over. Ook wanneer we de POV-Ray-benchmark gebruiken, komt de Intel Core i9 als overwinnaar uit de bus. De chip van Intel heeft 58 minuten nodig om de benchmark te doorlopen, terwijl de AMD Ryzen hier een uur en 17 minuten over doet. Ook bij de single-coreresultaten is de chip van Intel het snelst, al doet de Intel Core i7-7700K het maar één minuut slechter.
Ten slotte gebruiken we de ingebouwde benchmark van 7-Zip om de multi-coreprestaties van de processor te meten. Op deze test doet de Core i9-7900X het 11 procent beter dan zijn 10-core-voorganger. De AMD Ryzen 7 1800X hinkt serieus achterop met een score die maar liefst 45 procent lager ligt. De Ryzen-chip is nog steeds indrukwekkend gezien zijn prijs, maar we moeten de Threadripper-chips afwachten om na te kijken of AMD zich daadwerkelijk kan meten met Intel.
Overkill?
Voor de meeste mensen is Intel Core i9-7900X overkill. Gemiddelde gebruikers kunnen beter een goede mainstream-chip kopen, zoals de Core i7-7700K. Mediaprofessionals die veel cores en threads nodig hebben, of enthousiastelingen die op zoek zijn naar het beste van het beste, zijn bij de Core i9-CPU’s wel aan het juiste adres.
